dr hab. Dorota Połowniak-Wawrzonek prof. UJK

Sylwetka naukowa

W 1992 roku uzyskała tytuł magistra filologii polskiej w Instytucie Filologii Polskiej UMCS w Lublinie. Promotorem pracy magisterskiej zatytułowanej Stałe związki frazeologiczne i przysłowia w dziełach Aleksandra Fredry był Profesor dr hab. Andrzej Maria Lewicki.

W 1998 roku otrzymała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa również w Instytucie Filologii Polskiej UMCS w Lublinie. Promotorem pracy doktorskiej zatytułowanej Związki frazeologiczne współczesnego języka polskiego motywowane sytuacją walki (zbrojnej) był także Profesor dr hab. Andrzej Maria Lewicki.

Tytuł doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo nadano jej w 2016 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Od 2018 roku pracuję na stanowisku profesora Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Jest autorką 5 monografii oraz około 70 artykułów naukowych. Publikuje w pracach zbiorowych oraz w pismach krajowych i zagranicznych, m.in. w „Problemach Frazeologii Europejskiej”, “Poradniku Językowym”, Annales UMCS, „Respectus Philologicus”. W latach 1993-2011 byłam członkiem Komisji Frazeologicznej Komitetu Językoznawstwa PAN w Warszawie.

Zainteresowania naukowe

Związki frazeologiczne współczesnej polszczyzny, wpływ komunikatów emitowanych w mediach na frazeologię polską, metaforyka militarna w tekstach współczesnej polszczyzny, język w mediach, frazeologizmy współczesnego języka polskiego motywowane sytuacją jedzenia, związki frazeologiczne i przysłowia w języku pisarzy, frazeologizmy i skrzydlate słowa powstałe pod wpływem języka polityki, piosenki oraz ich modyfikacje.

Ważniejsze publikacje

1. Stałe związki frazeologiczne i przysłowia w dziełach Aleksandra Fredry, “Poradnik Językowy” 1993, z. 5, s. 259-274.
2. “Najbardziej rodzime złoże słownictwa” – frazeologia w badaniach Profesor Danuty Buttler, “Poradnik Językowy” 1994, 3, s. 1-13.
3. O zachowanie ciągłości kulturowej. Frazeologizmy i przysłowia w dziełach Aleksandra Fredry, |w : | Księga w dwusetną rocznicę urodzin Aleksandra Fredry, Wrocław 1994, s.291-300.
4. Metafora Polityka to walka zbrojna w polskiej frazeologii, “Poradnik Językowy” 2001, z. 2, s. 4-21.
5. Metafora Działania ekonomiczne to walka zbrojna w polskiej frazeologii, “Poradnik Językowy” 2003, z. 2, s. 44-57.
6. Determinologizacja wielowyrazowych terminów wojskowych, “Poradnik Językowy” 2004, z. 10, s. 35-45.
7. Metafora DZIAŁANIA CELOWE, RYWALIZACJA TO WALKA ZBROJNA w polskiej frazeologii, “Problemy Frazeologii Europejskiej”, pod red. A.M. Lewickiego, t. 6, Lublin 2004, s. 73-101.
8. Miłość w nauczaniu Jana Pawła II, |w : | Słowo – myśl – ethos w twórczości Jana Pawła II, pod red. Z. Trzaskowskiego, Kielce 2005, s. 373-400.
9. Ujmowanie PROCESÓW PSYCHICZNYCH jako WALKI ZBROJNEJ, ujawniające się w polskiej frazeologii, “Poradnik Językowy” 2006, z. 8, s. 43-54.
10. Utrwalone połączenia słowne, zawierające nazwy narzędzi walki, w sytuacji motywującej, “Respectus Philologicus”, październik 2006, nr 10 (15), s. 145-157.
11. Metaforyka militarna w określaniu pojęć miłość i zaloty, “Poradnik Językowy” 2007, z. 3, s. 46-57.
12. Utrwalone związki wyrazowe, zawierające komponent oznaczający walkę (zbrojną), przedstawiane w sytuacji motywującej, |w : | Dialog z rzeczywistością. Język. Literatura. Kultura, pod red. Z. Trzaskowskiego, Kielce 2007, s. 253-268.
13. Frazeologizmy ktoś rzucił komuś rękawicę, ktoś podniósł a. podjął (rzuconą) rękawicę we współczesnej polszczyźnie, |w: | Preteksty, teksty, konteksty, pod red. M. Barańskiego, Z. Trzaskowskiego, Kielce 2007, s. 363-368.
14. Miłość a miłosierdzie w nauczaniu Jana Pawła II, |w : | Wyobraźnia miłosierdzia, pod red. ks. P. Borto, ks. R. Kuligowskiego, ks. Z. Trzaskowskiego, ks. A. Żądło, Kraków 2007, s. 273-294.
15. Frazeologizmy współczesnej polszczyzny o motywacji symbolicznej, związane pierwotnie z sytuacją walki zbrojnej, “Respectus Philologicus”, październik 2007, nr 12 (17), s. 174-185.
16. Związki frazeologiczne współczesnego języka polskiego motywowane sytuacją walki (zbrojnej), Kielce 2008 (monografia).
17. Frazeologizmy motywowane walką zbrojną we współczesnych tekstach o tematyce ekonomicznej, |w : | Język w marketingu, pod red. K. Michalewskiego, Łódź 2008, s. 166–175.
18. Ujmowanie sporu słownego w terminach militarnych, ujawniające się we współczesnej polskiej frazeologii, “Respectus Philologicus”, kwiecień 2008, nr 13(18), s. 114-123.
19. Frazeologizmy – ktoś wstąpił a. wszedł z kimś w szranki, ktoś stanął z kimś w szranki a. w szrankach – we współczesnej polszczyźnie, “Poradnik Językowy” 2008, z. 6, s. 82-87.
20. Ujmowanie PEWNYCH PROCESÓW DOTYCZĄCYCH ORGANIZMU LUDZKIEGO jako WALKI (ZBROJNEJ), ujawniające się we współczesnej polskiej frazeologii, “Respectus Philologicus”, Wilno 2009, nr 15, s. 154-163.
21. Zapożyczenia zewnętrzne we współczesnej polskiej frazeologii, |w : | Dziedzictwo i teraźniejszość. Polsko – europejski dialog kultur, pod red. M. Marczewskiej, Z. Trzaskowskiego, Kielce 2009, s. 149-159.
22. Utrwalone połączenie słowne matki, żony (i) kochanki we współczesnej polszczyźnie, |w : | Wizerunek kobiety na przestrzeni wieków, pod red. A. Pierścińskiej-Maruszewskiej, B. Kowalskiej-Bakalarz, T. Grudniewskiego, Stowarzyszenie Nauka Edukacja i Rozwój, Ostrowiec Św. 2009, s. 289-300.
23. Wpływ wypowiedzi polityków na współczesną polską frazeologię, |w : | Język w prawie, administracji i gospodarce, pod red. Michalewskiego, Łódź 2010, s. 199-209.
24. Wpływ reklamy na współczesną polską frazeologię, |w : | Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od gramatyki do języka w komunikacji, pod red. P. Zbróga, Kielce 2010, s. 211-222.
25. Wpływ mediów na współczesną polską frazeologię, Kielce 2010 (monografia).
26. Tendencja do ekonomii w polskich frazeologizmach powstałych pod wpływem mediów, |w : | Zjawisko ekonomii w języku, tekście i komunikacji, pod. red. R. Bizior i D. Suski, Częstochowa 2010, s. 113-127.
27. Frazeologizm Alleluja i do przodu oraz jego modyfikacje we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2011, z. 2, s. 68-74.
28. Frazeologizmy wywodzące się z filmowej sagi „Gwiezdne wojny” we współczesnej polszczyźnie, “Respectus Philologicus”, Wilno 2011, nr 19, s. 144-157.
29. Połączenia utrwalone dzięki oddziaływaniu wypowiedzi Lecha Wałęsy (analiza wybranych frazeologizmów), |w : | Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od języka w działaniu do leksyki, pod red. P. Zbróga, Kielce 2011, s. 179-198.
30. Ojczyzna i patriotyzm w nauczaniu Jana Pawła II, Idee i wartości. Humaniora Jana Pawła II, pod red. M. Marczewskiej, Z. Trzaskowskiego, Kielce 2011, s. 219-234.
31. Frazeologizm okrągły stół (a. Okrągły Stół) we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2011, nr 6, s. 68-72.
32. Frazeologizmy powstałe dzięki oddziaływaniu piosenek Wojciecha Młynarskiego (analiza wybranych frazeologizmów oraz ich modyfikacji), |w : | Język nowej literatury, pod red. K. Michalewskiego, Łódź 2012, s. 115-125.
33. Wpływ komunikatów emitowanych w mediach na współczesną polską frazeologię, „Annales UMCS”, sectio FF Philologiae, vol. XXVII, 2009 (opublikowano w 2012), s. 93-111.
34. Funkcjonowanie wyrażenia gruba linia albo kreska we współczesnym języku polskim, |w : | W przestrzeni języka. Prace ofiarowane Profesor Elżbiecie Koniusz z okazji Jej Jubileuszu, pod red. M. Marczewskiej i S. Cygana, Kielce 2012, s. 457-462.
35. Frazeologizmy współczesnej polszczyzny motywowane sytuacją walki (zbrojnej), „Problemy Frazeologii Europejskiej”, pod red. A.M. Lewickiego, t. IX, Lublin 2012, s. 89-124.
36. Sekundarne znaczenie wyrażenia ojciec chrzestny we współczesnej polszczyźnie, |w : | W lesie rzeczy. Szkice o kulturze, literaturze i języku, pod red. M. Bator i A. Kurskiej, Kielce 2013, s. 411-418.
37. Połączenie Polak potrafi we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2014, z. 3, s. 92-97.
38. Frazeologizm (ktoś jest) kobieta pracująca, (żadnej pracy się nie boi) we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2014, z. 7, s. 88-94.
39. Metafora w ujęciu kognitywnym, “Respectus Philologicus” Wilno 2014, nr 26, s. 166-176.
40. Ujawnianie się metaforyki militarnej we współczesnych polskich frazeologizmach, |w : | Wojna w Europie Środkowo-Wschodniej z perspektywy interdyscyplinarnej, pod red. J. Getki, J. Grzybowskiego, R. Kramara, Warszawa 2015, s. 199-209.
41. Metafory językowe nawiązujące do czynności przyjmowania pokarmu, Kraków 2015 (monografia).
42. Wyrażenie żelazna dama we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy” 2016, z. 8, s. 90-94.
43. Uwagi dotyczące wyrażenia wojna podjazdowa, “Respectus Philologicus” Wilno 2017, nr 32, s. 144-149.
44. Stałe związki wyrazowe ktoś wypowiedział wojnę (komuś a. czemuś), wypowiedzenie wojny (komuś a. czemuś), „Poradnik Językowy” 2018, z. 1, s. 75-80.
45. Stałe związki frazeologiczne i przysłowia w dziełach Aleksandra Fredry, Kraków 2018 (monografia).
46. Lodowa wojna na górze, czyli o frazeologizmach powstałych pod wpływem komunikatów emitowanych w mediach oraz o modyfikacjach tych połączeń. „Poradnik Językowy” 2019, z. 3, 93-102 (współautor – A. Rosińska-Mamej).
47. Nazywam się miś, tłusty miś, czyli o modyfikacjach frazeologizmów we współczesnej prasie. „Poradnik Językowy” 2019, z. 4, 86-97 (współautor – A. Rosińska-Mamej).
48. Wyrażenie wojna na górze we współczesnej polszczyźnie, |w : | Język w komunikowaniu i dyskursie, pod red. P. Zbróga, Kielce 2019, s. 193-201.
49. Metafora MYŚLENIE to PRZYJMOWANIE POKARMU we współczesnej polskiej frazeologii, |w : | System i norma w perspektywie lingwistycznej, pod red. P. Zbróga, Kielce 2019, s. 227-242.
50. Odrobina męskości na receptę…, czyli o frazeologizmach i skrzydlatych słowach wywodzących się z piosenek Jeremiego Przybory oraz modyfikacjach tych połączeń, |w : | Z problematyki badań literaturoznawczych, pod red. M. Krzysztofik, Kielce 2019, s. 193-210 (współautor – A. Rosińska-Mamej).
51. Lubmy swoje wesołe życie, czyli o „skrzydlatych słowach” wywodzących się z piosenek oraz modyfikacjach tych połączeń we współczesnej polszczyźnie, “Respectus Philologicus” Wilno 2019, nr 36, s. 32-46 (współautor – A. Rosińska-Mamej).
52. Związki frazeologiczne oraz „skrzydlate słowa” powstałe pod wpływem języka polityki i ich modyfikacje, Kielce 2019 (monografia w druku).

Kontakt
e-mail: dorota.polowniak-wawrzonek@ujk.edu.pl

Konsultacje: dr hab. Dorota Połowniak-Wawrzonek prof. UJK

<< Powrót