Nurtujący problem – tutaj pisze czy jest napisane

Szanowni Państwo,
zwracam się z uprzejmą prośbą o rozwianie moich problemów językowych.
Ad meritum, jakiś czas temu zwróciłem jednemu z moich znajomych uwagę, iż forma "tutaj pisze ..." jest niepoprawna. Moim zdaniem winno mówić się "tutaj jest napisane ...". Na co mój znajomy odparł, że od jakiegoś czasu taka forma jest poprawna. Jego odpowiedź okrutnie mnie zaniepokoiła, przyznam się, że sam już nie wiem, która forma jest poprawna (a może obie formy są dopuszczalne). Byłbym wdzięczny za rozwianie nurtującego mnie problemu.
Kłaniam się nisko
Artur

Odpowiedź PJ:

Zwrot tutaj pisze zasadniczo jest błędny, tak się go ocenia np. w najnowszym Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (2006). Poprawnie należy zatem mówić: tutaj jest napisane.
Warto jednak dodać kilka słów komentarza.
W. Doroszewski dowodził, że tego typu błędne zwroty są wynikiem znanego z dawnych czasów animizowania świata i przypisywania powstawania pewnych zjawisk ukrytym siłom (jak np. Zalało podwórze). Mimo kilkudziesięciu lat walki z konstrukcjami typu: w książce pisze, że..., istnieją one nadal w polszczyźnie, a to znaczy, że się przyjęły, przede wszystkim w języku potocznym. Purystyczne próby dowodzenia, że przecież ktoś coś napisał w książce, na tablicy, a więc zostało to (przez kogoś) napisane nie zmienią faktu, że zwrot w gazecie pisze jest ekonomiczny i nie oznacza wcale, że czymś sprawczym w takim wypadku była nieznana i tajemnicza siła. Mówi się przecież: W tej gazecie pisze się o wypadku...,  W telewizji krytykowano ministra (też bezosobowo).
Niezależnie od tego trzeba zuważyć, że zwroty typu w gazecie pisze czy tu pisze rażą wielu Polaków i mogą narazić ludzi ich używających na negatywną ocenę.

Piotr Zbróg, IFP UJK

<< Powrót