deska wolno opadająca czy wolnoopadająca

Dzień dobry,
zwracam się z pytaniem dotyczącym wyrażeń "wolnoopadający" oraz "łatwo wypinający się".
Czytam w SJP, że wyrażenia tego typu (przysłówek + imiesłów przymiotnikowy) piszemy oddzielnie, o ile nie scaliły się. Łącznie piszemy więc te, które "nie wykazują już doraźnej cechy obiektu, do którego się odnoszą, lecz stanowią o jego trwałej właściwości" http://sjp.pwn.pl/zasady/;629461. W tym kontekście wyrażenia odnoszą się do cechy deski sedesowej. Jest to stała jej cecha, a więc czy dobrze wnioskuję, że powinniśmy je pisać łącznie? "Wolnoopadająca" aż prosi się napisać łącznie, ale "łatwowypinająca się" nie wygląda dobrze...
Serdecznie dziękuję za odpowiedź i wyjaśnienie tej kwestii.

Olga

Odpowiedź PJ:

W zasadzie przesłanki dotyczące pisowni wymienionych wyrażeń zostały przez Panią omówione. Jedynie kwestia rozstrzygnięcia zapisu – łącznego lub rozłącznego – pozostaje otwarta. Otóż to, że jakieś wyrażenie "wygląda dobrze czy niedobrze", niestety, zazwyczaj o tym nie decyduje. Rzeczywiście, można zauważyć, że wyrażenie deska wolnoopadająca jest bardzo często używane, a przysłówek wraz z imiesłowem oznaczają stałą cechę przedmiotu. Słowniki ortograficzne nie notują takiego wyrazu, co nie oznacza zakazu takiego zapisu. Nie sposób przecież wymienić wszystkich połączeń wyrazowych. Kluczowe są reguły. Wystarczy jednak prześledzić strony internetowe, aby bez kłopotu znaleźć stosowne przykłady. Podobnie z wyrażeniami łatwo wypinająca się / łatwowypinająca się, choć na pewno nie są one tak powszechne jak pierwsze. Nie widzę przeszkód, aby z odpowiednim umotywowaniem stosować tu zapis łączny, zwłaszcza jeżeli chodzi o wyraz wolnoopadająca. Istnieją przecież podobne pary, np. wolno wiążący i wolnowiążący (beton).

Piotr Zbróg, IFP UJK

<< Powrót