GALERIA POSTACI. MAPA MIEJSC Edmundowi Niziurskiemu w 100. rocznicę urodzin

10 lutego 2025

Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa UJK w Kielcach

Zakład Badań Kulturowych ILiJ

Literaturoznawcze Koło Naukowe „Pryzmat”

zapraszają na Ogólnopolską Konferencję Naukową

GALERIA POSTACI. MAPA MIEJSC

Edmundowi Niziurskiemu w 100. rocznicę urodzin

Kielce, 3-4 czerwca 2025

W Księdze dla starych urwisów. Wszystko, czego jeszcze nie wiecie o Edmundzie Niziurskim Krzysztof Varga (2019) zadaje szereg ważnych pytań, które motywują do pogłębionego i wieloaspektowego spojrzenia na twórczość pisarza z Kielc. Wśród kwestii poruszanych przez krytyka szczególnie aktualne wydają się następujące:

Co takiego było w pisarstwie autora „Sposobu na Alcybiadesa”, że jego historie, rozgrywające się w zgrzebnej Polsce, tak bardzo przemówiły nam do serca, ale i do rozumu? (…) Dlaczego i Zygmunt Miłoszewski, i Jerzy Pilch, i Juliusz Machulski, i Mariusz Czubaj, i Grzegorz Kasdepke oraz wielu innych na stronach tej książki przyznają: Niziurski naszym Mistrzem był i potrafią na wyrywki z pamięci zacytować fragmenty jego powieści? (Varga 2019).

Zapraszamy naukowców i miłośników prozy autora Księgi urwisów, by wspólnie poszukiwać odpowiedzi na powyższe pytania z perspektywy, między innymi, koncepcji miejsc autobiograficznych (Czermińska 2011), kartografii krytycznej (Rybicka 2013), Children Studies (Lenzer 1991, Szymborska 2014).

Mamy nadzieję, że spuścizna pisarza, poddana oglądowi w 100. rocznicę jego urodzin, zarówno w kontekście tradycyjnie prowadzonych badań nad literaturą, jak i w świetle współczesnych, nowatorskich ujęć metodologicznych, stanie się również okazją do refleksji nad szeroko rozumianymi eksplikacjami tekstów kultury. Rok 2025 może być początkiem nowych poszukiwań i głębszych eksploracji.

Zapraszając Państwa do udziału w konferencji nadmieniamy, iż nawiązuje ona do tradycji badań nad literaturą współczesną, w tym regionalną (świętokrzyską) w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Wiele sesji naukowych zainicjował prof. Jan Pacławski, dlatego w Roku Jubileuszu Niziurskiego świętować będziemy również 90. rocznicę urodzin Pana Profesora.

Proponujemy, aby w dyskusji znalazły się następujące zagadnienia:

1) Proza Edmunda Niziurskiego dla dzieci i młodzieży oraz dla dorosłych

perspektywa Children Studies w książkach Edmunda Niziurskiego;
kulturowe twarze dzieciństwa: homo ludens, homo domesticus, homo legens (Grzegorz Leszczyński);
proza Niziurskiego jako ”miejsce spotkań” pokoleń (młodzi (re)contra starsi);
twórczość Edmunda Niziurskiego jako klasyka literatury dla dzieci i młodzieży;
typologie gatunkowe prozy (od powieści dla niedorosłego odbiorcy do prozy dla dorosłych, warsztat pisarski);
książki autora Sposobu na Alcybiadesa w recepcji czytelniczej;
„archeteksty” a toposy w prozie Edmunda Niziurskiego (przemieszczenia kulturowe);
zagadnienie intertekstualności (wpływy i zależności, komparatystyka, aluzja literacka);
cykle literackie (zbliżona problematyka, sposób prezentacji, tożsamość genologiczna, sygnały tytularne);
stylizacja językowa (slang młodzieżowy, język nauczycieli, językowe wykładniki dyskursu międzypokoleniowego);
fenomen pamięci i tożsamości – (re)konstrukcje kielecczyzny w prozie autora Księgi urwisów (zabytki, krajobraz, infrastruktura, toponomastyka i onomastyka, miejsca autobiograficzne);
(re)wizja rzeczywistości w prozie dla dorosłego odbiorcy.