Twierdza Kraków czy twierdza Kraków, a może…
8 października 2020Dzień dobry,
bardzo proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu nazw zabytków związanych z fortyfikacjami. Czy poprawną formą jest zapis: Twierdza „Kraków”, twierdza „Kraków”, Twierdza Kraków, czy twierdza Kraków? Identyczną wątpliwość mam w odniesieniu do określeń: fort „Borek”, Fort „Borek”, fort Borek, bądź Fort Borek.
Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
Dominik Kasprzak
Odpowiedź PJ:
Obie nazwy są do siebie bardzo podobne i należą pod względem ortograficznym do grupy problematycznych (por. cmentarz Łyczakowski – Cmentarz Łyczakowski). Składają się z nazwy obiektu oraz nazwy własnej. W tekstach pojawiają się wszystkie podane przez Pana formy zapisu i każda ma jakieś uzasadnienie. Pisownia typu twierdza Kraków czy fort Borek jest dość częsta i przemawia za nią reguła o pisowni obiektów takich, jak plac Kościuszki, cmentarz Stary, most Świętokrzyski. Niektórzy preferują jednak zapis od wielkich liter – Twierdza Kraków lub Fort Borek, ponieważ chcieliby nadać tego typu obiektom cechy nazwy własnej. I dałoby się to umotywować. Najmniej fortunne jest ujęcie nazw własnych w cudzysłów – twierdza / Twierdza „Kraków”. Ale i takie warianty są używane. Moim zdaniem najbardziej neutralny charakter ma pierwszy sposób zapisu, ale ten wielkimi literami także jest poprawny.
Serdeczne pozdrowienia
prof. Piotr Zbróg